Am 21. November gedenkt die Armenische Kirche jährlich dem Fest der Einführung Mariens in den Tempel, ein Ereignis, das mehr ist als ein historisches Gedenken. Es eröffnet uns einen tiefen Zugang zu einer Zeit, in der Glaube, Hingabe und die Suche nach dem Göttlichen im Mittelpunkt standen – Themen, die auch in unserer modernen Welt von Bedeutung sind. Dieses Fest mag auf den ersten Blick wie ein Relikt aus der Vergangenheit erscheinen, doch bei genauerer Betrachtung wird seine zeitlose Bedeutung deutlich.

Die Entstehung und Bedeutung des Festes

Das Fest erinnert an die Geschichte von Joachim und Anna, den gerechten Eltern Mariens, die nach Jahren der Kinderlosigkeit durch ein göttliches Wunder mit einer Tochter gesegnet wurden. Sie gelobten, ihr Kind dem Dienst Gottes zu weihen, und als Maria das dritte Lebensjahr vollendete, brachten sie sie nach Jerusalem. Dort, im Tempel, sollte Maria ihre Berufung empfangen und zu einem Werkzeug des göttlichen Plans werden.

Vor der Reise nach Jerusalem bereiteten Joachim und Anna alles mit größter Sorgfalt vor. Sie schmückten ihre Tochter und begleiteten sie mit einem festlichen Mädchenchor und vielen Kerzen. Der Weg von Nazaret nach Jerusalem führte sie drei Tage lang durch das Land, bis sie schließlich den Tempel erreichten, wo sie von Priestern und Leviten mit Psalmen und Gesängen empfangen wurden.

Maria wurde auf die erste der fünfzehn Stufen des Tempels gestellt, die den Stufenpsalmen entsprachen, die die Priester bei ihren Prozessionen sangen. In einem Akt göttlicher Gnade erklomm das dreijährige Kind diese Stufen völlig allein – ein Moment der Erstaunen und Ehrfurcht für alle Anwesenden. Besonders der Hohepriester Zacharias erkannte durch den Heiligen Geist das große Geheimnis von Mariens zukünftiger Rolle.

Trotz der Vorschriften führte Zacharias Maria nicht nur in den Tempel, sondern auch in das Allerheiligste, den heiligsten Raum des Tempels, der nur einmal im Jahr vom Hohepriester betreten werden durfte. Dort, hinter dem zweiten Vorhang, befand sich die goldene Bundeslade. Dieser Akt war prophetisch und deutete auf Mariens einzigartige Rolle in der Heilsgeschichte hin.

Im Tempel lebte Maria unter der Obhut der Priester und verbrachte ihre Tage im Gebet, Fasten und Dienst. Während andere Jungfrauen nur im Vorhof des Tempels beteten, hatte Maria das Privileg, das Allerheiligste zu betreten – ein Zeichen ihrer besonderen Auserwählung.

Die liturgische Bedeutung des Festes

In der orthodoxen Tradition gehört das Fest Mariä Einführung in den Tempel zu den zwölf bedeutendsten kirchlichen Hochfesten. In der Armenischen Kirche wird es nicht überall mit einer Surb Patarag (Heiligen Liturgie) gefeiert, dennoch bleibt es ein wichtiger Bestandteil der liturgischen Praxis. An diesem Tag werden hymnologischen Meisterwerke gesungen, die von anderen Marienfesten wie der Geburt der Heiligen Jungfrau Maria und der Verkündigung stammen.

Die Feierlichkeiten sind in vielen orthodoxen und katholischen Kirchen von lokalen Bräuchen geprägt, wie dem Entzünden von Kerzen und feierlichen Prozessionen. Diese Rituale symbolisieren die Reinheit und die lichtbringende Berufung Mariens und verleihen dem Fest eine tiefe spirituelle und kulturelle Bedeutung, die sowohl liturgisch als auch gemeinschaftlich spürbar ist.

Die theologische Tiefe des Festes

Der Tempel, wie er in der biblischen Tradition verstanden wird, ist mehr als nur ein Gebäude. Er ist ein heiliger Ort, der ganz und gar Gott gehört. Es ist ein Raum, in dem keine Gedanken oder Wünsche von Gott abweichen können. Maria betritt diesen heiligen Raum und wird selbst zu einem lebendigen Tempel, in dem das Wort Gottes Fleisch wird. Indem sie die fünfzehn Stufen des Tempels allein erklomm, zeigt sie ihren freien und bewussten Entschluss, Gottes Plan zu erfüllen – ein Akt der freiwilligen Hingabe, der das Geheimnis der Menschwerdung vorwegnimmt.

Maria lebte im Tempel, vertieft in Gebet, Fasten und heiligem Dienst. Diese Jahre der Vorbereitung machten sie bereit für ihre einzigartige Berufung, die in den Worten des Erzengels Gabriel ihren Höhepunkt fand: „Siehe, ich bin die Magd des Herrn; mir geschehe, wie du gesagt hast“ (Lukas 1,38).

Für die Gläubigen ist Maria ein immerwährendes Vorbild. Sie zeigt uns, wie ein Leben, das Gott weihen und „ja“ zu ihm sagen möchte, zur Erfüllung kommt. Es ist ein Weg, den wir freiwillig und bewusst gehen sollten – ein Weg, der uns in eine tiefere Beziehung zu Gott führt.

Der Weg zur Begegnung mit dem lebendigen Gott

Das Fest der Einführung Mariens in den Tempel ist daher nicht nur ein historisches Gedenken, sondern ein Aufruf, unser eigenes Leben als „Tempel“ der Gottesbegegnung zu verstehen. Es lädt uns ein, unseren Glauben zu vertiefen und uns von einer Welt der Ablenkungen und Selbstbezogenheit zu befreien, um in Hingabe zu Gott zu leben.

In der Armenischen Kirche, die sich in der Zeit der Hisnak auf Weihnachten vorbereitet, bekommt dieses Fest eine besondere Bedeutung. Die Hisnak, die fünfzig Tage der geistlichen Vorbereitung auf die Ankunft Christi, ruft uns auf, die Tore unseres Herzens zu öffnen und uns auf die Begegnung mit dem lebendigen Gott vorzubereiten. Der Tempel, den Maria betrat, wird zum Modell für unsere eigene spirituelle Praxis. Durch Gebet, Fasten und Werke der Nächstenliebe streben wir danach, den Raum in uns zu schaffen, in dem Christus, der wahre Tempel, in uns wohnen kann.

Die Kirche lädt uns ein, mit Maria auf einer Pilgerreise zu gehen, die uns nicht nur zur Geburt des Erlösers führt, sondern auch zu einer tiefen inneren Erneuerung. Diese Reise ruft uns auf, Schritt für Schritt im Glauben voranzuschreiten, uns von der göttlichen Liebe leiten zu lassen und unser Leben als Tempel der göttlichen Gegenwart zu gestalten.

Das Fest Mariä Einführung in den Tempel erinnert uns daran, dass unser Weg zu Christus nicht nur eine Reise in die Vergangenheit ist. Es ist eine lebendige Einladung, heute in unser eigenes Herz einzutreten und Christus dort zu finden. Wie der Prophet Jesaja uns verheißen hat: „Denn ein Kind ist uns geboren, ein Sohn ist uns geschenkt. Die Herrschaft liegt auf seiner Schulter; und man nennt ihn: Wunderbarer Ratgeber, Starker Gott, Ewiger Vater, Fürst des Friedens“ (Jesaja 9,5).

Pfr. Dr. Diradur Sardaryan
Gemeindepfarrer

ՃԱՇՈՒ ԺԱՄԱՄՈՒՏ

Աստուածածի՛ն, զքեզ խոստովանեալ երկրպագէ Եկեղեցի ուղղափառաց, քանզի ուր քերովբէքն բազմաչեայք եւ աթոռք հրանիւթք եւ վեցթեւեան սերովբէքն նայիլ ոչ իշխէին, կրեցեր անսերմնապէս զանապականումն ի յարգանդի քում՝ որպէս աղախին զՏէր, եւ ծնար որպէս զմարդ զԱստուածն բոլորից՝ զմարմնացեալն առ ի քէն՝ զանճառ զԲանն, ի փրկութիւն աշխարհի եւ կեանք անձանց մերոց:

Նոյեմբերի 21-ին Հայ Առաքելական Եկեղեցին կը նշէ Մարիամ Աստուածածնի Տաճար ընծայման տօնը։ Իրադարձութիւն մը, որ աւելի է, քան մէկ պատմական յիշատակութիւն: Այս տօնը դարպաս մըն է դէպի մի ժամանակաշրջան, ուր հաւատքը, նուիրուածութիւնը եւ աստուածայինը փնտրելու ձգտումը կը գտնուին կեանքի առանցքին մէջ։ Այս տօնը, որ առաջին հայեացքէն կրնայ որպէս անցեալէն մնացած մէկ ժառանգութիւն թուիլ , խոր ուսումնասիրութեան դէպքում կը բացայայտէ իր յաւիտենական եւ արդիական իմաստը։

Տօնի ծագումն ու խորհուրդը

Տօնը յիշեցնում է Մարիամի արդար ծնողներուն՝ Յովակիմի եւ Աննայի պատմութիւնը։ Տարիներ շարունակ անզաւակ մնալէ յետոյ, Աստուծոյ հրաշքով, անոնք օրհնուեցան զաւակով։ Ի նշան շնորհակալութեան՝ անոնք ուխտեցին իրենց զաւակը նուիրել Աստուծոյ ծառայութեան։ Երբ Մարիամը երեք տարեկան դարձաւ, անոնք զայն տարան Երուսաղէմ՝ կատարելու իրենց ուխտը։ Տաճարի մէջ Մարիամը պիտի ստանար իր աստուածային կոչումը եւ դառնար աստուածային ծրագիրի գործիք։

Յովակիմն ու Աննան մեծ հոգատարութեամբ պատրաստուեցան այս ուղեւորութեան։ Անոնք զարդարեցին իրենց աղջիկը եւ առաջնորդեցին զայն փառաւոր տօնական երգչախումբով ու մոմերով։ Նազարէթէն Երուսաղէմ տանող երեքօրեայ ուղեւորութեան աւարտին, անոնք հասան տաճար, ուր քահանաներն ու Ղեւտացիները իրենց դիմաւորեցին սաղմոսներով ու հոգեւոր երգերով։

Մարիամը կանգնեցուեցաւ տաճարի տասնհինգ աստիճաններէն առաջինին վրայ, որոնք կը համապատասխանէին աստիճանային սաղմոսներուն, զորս քահանաները կ՚երգէին իրենց արարողութիւններու ընթացքին։ Աստուածային շնորհքի արտայայտութեամբ՝ երեքամեայ Մարիամը ինքնուրոյն կերպով բարձրացաւ այդ աստիճանները՝ զարմանք ու երկիւղ ներշնչելով ներկաներուն։ Առաջնորդ քահանայ Զաքարիան, Սուրբ Հոգիով առաջնորդուելով, ճանչցաւ Մարիամի ապագայ դերակատարութեան մեծ գաղտնիքը։

Կանոններու հակառակ՝ Զաքարիան ոչ միայն Մարիամը առաջնորդեց տաճար, այլ նաեւ ներքին սրբարան՝ տաճարի ամենասուրբ բաժինը, ուր միայն մէկ անգամ՝ տարուան ընթացքին, բարձր քահանան կրնար մտնել։ Այնտեղ կը գտնուէր ոսկեայ ուխտի տապանակը։ Այս գործողութիւնը մարգարէական էր եւ կը մատնանշէր Մարիամի բացառիկ դերը փրկութեան պատմութեան մէջ։

Տաճարին մէջ Մարիամ ապրեցաւ քահանաներու խնամքին տակ՝ իր օրերը լեցնելով աղօթքով, պահքով եւ ծառայութեամբ։ Մինչ ուրիշ կոյսեր միայն արտաքին պալատներուն մէջ կ՚աղօթէին, Մարիամին արտօնուեցաւ մուտք գործել սրբարանը, ինչը կը հաստատէր անոր յատուկ ընտրութիւնը։

Տօնի ծիսական նշանակութիւնը

Արեւելեան ուղղափառ աւանդոյթին մէջ Մարիամ Աստուածածնի Տաճար ներմուծման տօնը կը նկատուի եկեղեցական տասներկու մեծ տօներէն մէկը։ Հայ Առաքելական Եկեղեցիին մէջ, չնայած որ այս տօնը ամենուրեք չէ նշուիր Սուրբ Պատարագով, այն կը մնայ կարեւոր մաս մը եկեղեցական կեանքէն ներս։ Այս օրուան արարողութիւններուն ժամանակ կը երգուին շարականներ, որոնք Սուրբ Կոյս Մարիամ Աստուածածնի ծննդեան եւ աւետման տօներէն արնուած են։

Որոշ վայրերու մէջ, մասնաւորաբար ուղղափառ եւ կաթոլիկ եկեղեցիներուն մէջ, արարողութիւնները կը զուգորդուին մոմավառութիւններով եւ հանդիսաւոր թափորներով։ Այս սովորութիւնները կը խորհրդանշեն Սուրբ Մարիամ Աստուածամոր մաքրութիւնը եւ լոսաբեր կոչումը՝ տօնին հոգեւոր եւ մշակութային խորութիւն տալով:

Տօնի աստուածաբանական խորութիւնը

Բիբլիական աւանդոյթին մէջ տաճարը աւելի է, քան շինութիւն մը։ Այն սուրբ վայր մըն է, որ կը պատկանի միայն Աստուծոյ։ Այնտեղ մտածողութիւնները եւ ցանկութիւնները կը կենտրոնանան միայն աստուածայինի վրայ։ Մարիամը, այս սուրբ տարածքը մուտք գործելով, ինք կը դառնայ կենդանի տաճար՝ ուր Աստուծոյ Խօսքը մարմնաւորուեցաւ։

Մարիամի տաճար մուտք գործելը եւ աստիճաններու բարձրանալը կը խորհրդանշեն իր ազատ եւ գիտակից որոշումը՝ հետեւելու աստուածային կամքին։ Անոր այս նուիրումը կը կանխորոշէ Քրիստոսի մարդեղութեան խորհուրդը։

Մեր օրերուն ուղղուած պատգամը

Այս տօնը մեզի կ՚առաջարկէ մեր կեանքը ընկալել որպէս «տաճար», ուր կրնանք հանդիպիլ Աստուծոյ։ Այն մեզի կը հրաւիրէ մաքրել մեր հոգիները աշխարհիկ շեղումներէն եւ լիովին նուիրուիլ Աստուծոյ։

Հատկապէս Հիսնակի շրջանին մէջ, որուն ընթացքին Հայ Եկեղեցին կը պատրաստուի Քրիստոսի ծնունդի տօնին, այս տօնը կը դառնայ հոգեւոր խորացումի եւ ներքին նորոգման հրավէր։ Հոգեւոր պատրաստութիւններու միջոցաւ՝ աղօթք, պահք եւ ողորմութիւն, մենք կը ստեղծենք այն ներքին սուրբ տարածքը, ուր Քրիստոս կ՚ապրի մեր մէջ։

Մարիամի այս ճանապարհը մեզի կը վկայէ, որ աստուածային ուղիները բացուած են բոլորիս առջեւ։ Այն մեզ կը հրաւիրէ ազատ եւ գիտակից կերպով ընդունիլ Աստուծոյ կամքը՝ առաջնորդուելով հաւատքով ու սիրով։

Տիրատուր քհն. Սարդարեան