In einer Welt, die oft von Lärm und Eile bestimmt wird, finden wir selten Menschen, deren Leben wie eine harmonische Komposition erklingt. Valeri Gazarian war ein solcher Mensch. Geiger, Lehrer, Visionär – er war all das und noch mehr. Geboren am 24. März 1947, prägte er die musikalische Landschaft seines Landes und darüber hinaus auf eine Weise, die seinesgleichen sucht.

Seine Geige war nicht nur ein Instrument, sondern eine Verlängerung seiner Seele. Schon früh zeigte sich seine außergewöhnliche Begabung. Mit außerordentlich viel Leibe und Disziplin formte er eine Karriere, die ihn von den großen Bühnen Armeniens hinaus in die Welt führte. Doch Valeris Einfluss war nie auf die Performance allein beschränkt. Als Mitbegründer des Jerewaner Kammerorchesters prägte er nicht nur den Klang, sondern auch die Seele dieses Ensembles, das bald zu einer kulturellen Institution wurde.

Was Valeri jedoch wirklich auszeichnete, war sein Engagement für andere. Als Lehrer war er ein Visionär, der in seinen Schülern mehr sah als nur technische Fertigkeiten. Er sah Potenzial. Er sah Menschen. Und er formte Karrieren. Seine Schüler – oft solche, die anderswo abgelehnt wurden – fanden bei ihm einen Lehrer, der nicht nur lehrte, sondern inspirierte, nicht nur in Armenien, in Kuba, in Spanien. Dieses Vermächtnis lebt in den unzähligen Musikern weiter, die durch seine Anleitung ihren Weg fanden.

Sein Leben war jedoch nicht frei von Herausforderungen. Besonders in den Jahren nach dem Zusammenbruch der Sowjetunion zeigte sich seine wahre Stärke. Als administrativer Direktor des Staatlichen Kammerorchesters Armeniens navigierte er durch wirtschaftliche Unsicherheiten und kulturelle Umbrüche, wobei er stets daran festhielt, dass Musik eine Kraft des Zusammenhalts und der Hoffnung sein kann.

Die wahre Größe eines Lebens zeigt sich oft in den Spuren, die es hinterlässt. Valeris Spuren sind klar und unverwischbar. Sie finden sich in der Musik, die er geschaffen hat, in den Menschen, die er berührte, und in den Werten, die er lebte. Seine Geschichte ist eine Erinnerung daran, dass wahre Größe nicht in der Lautstärke liegt, sondern in der Tiefe.

Valeri Gazarian hat uns am 30. Dezember 2024 verlassen. Der Gedenkgottesdienst nach armenischer Ritus fand am 04. Januar in Heilbronn statt, im Kreise seiner Familie und der engsten Freunde. Er hat der Welt nach ihm eine Melodie hinterlassen, die weiterlebten wird. Eine Melodie aus Liebe, Inspiration und Menschlichkeit. Es liegt an uns, diese Melodie weiterklingen zu lassen.

AGBW

Մի աշխարհում, որտեղ աղմուկն ու շտապողականությունը հաճախ գերիշխում են, հազվադեպ ենք հանդիպում մարդկանց, որոնց կյանքը հնչում է որպես ներդաշնակ ստեղծագործություն։ Վալերի Ղազարյանը հենց այդպիսինն էր։ Ջութակահար, ուսուցիչ, տեսաբան՝ նա այդ ամենը և ավելին էր։ Ծնված 1947 թվականի մարտի 24-ին՝ նա իր եզակի հետքը թողեց ոչ միայն իր հայրենի երկրի երաժշտական աշխարհում, այլև դրա սահմաններից դուրս։

Նրա ջութակը միայն գործիք չէր, այլ նրա հոգու շարունակությունը։ Վաղ տարիքից երևաց նրա բացառիկ տաղանդը։ Անսահման սիրով և խիստ նվիրումով նա կերտեց մի կարիերա, որը նրան հասցրեց Հայաստանի մեծ բեմերից մինչև աշխարհի տարբեր անկյուններ։ Բայց Վալերիի ազդեցությունը երբեք չէր սահմանափակվում միայն ելույթներով։ Որպես Երևանի կամերային նվագախմբի հիմնադիրներից մեկը՝ նա ոչ միայն ձևավորեց այդ անսամբլի հնչողությունը, այլև նրա հոգին՝ դարձնելով այն մշակութային հաստատություն։

Այնուամենայնիվ, Վալերիի իրական մեծությունը արտահայտվում էր նրա նվիրումով՝ մարդկանց հանդեպ։ Որպես ուսուցիչ՝ իր սաների մեջ միայն տեխնիկական կարողություններ չէր փնտրում։ Նա տեսնում էր ներուժը, տեսնում էր մարդուն։ Եվ նա կերտում էր կարիերաներ։ Նրա սաները, հաճախ նրանք, ովքեր այլ վայրերում մերժվել էին, գտնում էին նրա մեջ ուսուցչի, ով ոչ միայն սովորեցնում էր, այլև ոգեշնչում։ Նմանատիպ սերնդափոխություն նա իրականացրեց ոչ միայն Հայաստանում, այլև Կուբայում և Իսպանիայում։ Նրա այս ժառանգությունն այսօր ապրում է այն անհամար երաժիշտների մեջ, որոնք իր ղեկավարությամբ գտան իրենց ուղին։

Ղազարյանի կյանքը, սակայն, զերծ չէր մարտահրավերներից։ Հատկապես Խորհրդային Միության փլուզումից հետո, Վալերիի իրական ուժն առավել ցայտուն երևաց։ Որպես Հայաստանի պետական կամերային նվագախմբի վարչական տնորեն՝ նա կարողացավ անցնել տնտեսական անորոշությունների ու մշակութային խռովությունների միջով՝ միշտ հավատարիմ մնալով այն հավատին, որ երաժշտությունը կարող է միավորելու և հույս ներշնչելու ուժ դառնալ։

Կյանքի իրական մեծությունը հաճախ արտահայտվում է նրա թողած հետքերի մեջ։ Վալերիի հետքերը պարզ են ու անջնջելի։ Դրանք կարելի է գտնել նրա երաժշտության մեջ, այն մարդկանց մեջ, որոնց նա կերտել է, և այն արժեքներում, որոնք նա ապրել է։

Վալերի Ղազարյանը մեզ լքեց 2024 թվականի դեկտեմբերի 30-ին։ Իսկ հոգեհանգստի արարողությունը, ըստ հայ առաքելական ծեսի, տեղի ունեցավ հունվարի 4-ին Հայլբրոն քաղաքում՝ ընտանիքի անդամների և ամենամտերիմ ընկերների շրջանում։ Նա աշխարհին թողեց մի մեղեդի, որը դեռ երկար է հնչելու՝ սիրո, ներշնչանքի և մարդասիրության մեղեդի։ Մնում է մեր հերթը՝ շարունակել հնչեցնել այդ մեղեդին։